In dit boek uit 2009 beschrijft Van de Middelaar de geschiedenis van de ontwikkeling van de Europese Unie als een “begin”: immer de EU is er waar eerst niets was. Preciezer: de EU is een politiek lichaam dat zich heeft gevestigd in een ruimte die dit politieke lichaam kennelijk toeliet.

Hij onderzoekt hoe dit mogelijk was, c.q. waar deze ruimte ontstond en welke problemen zich hierbij hebben voorgedaan. Overtuigend laat hij zien dat de EU niet zo zeer een “ja/nee” vraag is, maar dat er sprake is van een “passage naar Europa”, die vanaf de eerste stichtingsverdragen, begin jaren ’50, eigenlijk onontkoombaar was. In de praktijk, zo stelt Van de Middelaar krijgt een politiek lichaam vorm en inhoud in de wijze waarop het met de omstandigheden die Vrouwe Fortuna op haar loslaat, omgaan. Die omstandigheden zijn wisselend en vaak onvoorspelbaar. Het eindbeeld van Europa heeft nooit vast gestaan en staat ook nu niet vast.

De conclusie van Van de Middelaar is: Europa is niet af. Het zal ook niet afkomen. De stichters hebben heel verstandig de les van de apostel Paulus getrokken: deze heeft de huidige tijd gemarkeerd als de “overgangstijd” totdat Jezus terugkeert op aarde en we echt allemaal naar de hemel gaan. Wanneer dat is, blijft in het midden. De EU doet iets soortgelijks: er is geen eindbeeld; er is alleen een weg daar naar toe. Dat is overigens een lijn die ook niet zonder risico’s is: als de belofte alsmaar niet wordt ingelost, zou het publiek verveeld kunnen raken. Maar het is niet anders. “De homo politicus is een tijdskunstenaar. Hij schept feiten op de drempel van het ogenblik”. “Faalt hij, dan valt hij. Slaagt hij dan staat hij en overspant hij de tijd. Dan maakt hij van het moment een passage.”

Zelf vind ik dit een mooie gedachte. De passage naar Europa is onontkoombaar, als we in vrede en voorspoed willen leven. Tegelijk is het een ongewis avontuur dat van crisis naar crisis gaat. Lang was de EU een elite-traject dat zich afspeelde ver van het volk. Nu inmiddels meer dan 50% van de wetgeving waarmee wij te maken hebben vanuit de EU komt, kunnen we het niet meer aan elites overlaten en zullen we ruim baan moeten geven aan de acterende burger.

Klik hier voor een samenvatting van dit boek

Transactiemanagement is de kunde van het leggen van waardevolle verbindingen.

Ik sta klaar voor denken, doen en delen

Neem contact op